Ο Μάρτιος είναι ο τρίτος μήνας του πολιτικού έτους κατά το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Στο αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο το Μάρτιο καθιέρωσε ο Ρωμύλος προς τιμή του πατέρα του και γενάρχη των Ρωμαίων του θεού Άρη (λατινικά Μαρς). Γι' αυτό κατά τον Πλούταρχο (Βίος Νουμά, 19) αναφέρεται πως ο Μάρτιος απεικονίζεται ως άνδρας ενδεδυμένος με δέρμα λύκαινας. Το ρωμαϊκό έτος άρχιζε από τον Μάρτιο συνεπώς τότε ήταν ο 1ος μήνας του έτους.
Κατά τους χρόνους της «ελεύθερης ρωμαϊκής πολιτείας» ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στον θεό Ερμή. Κατά την υπό του Νουμά όμως διαρρύθμιση μετακινήθηκε ως τρίτος μήνας και πρώτος ο προς τιμή του ειρηνικού θεού Ιανού. Κατ΄ άλλους η μετατόπιση αυτή έγινε μετά το 153 π.Χ. από τους υπάτους εξακολουθώντας να παραμένει ο Μάρτιος πρώτος μήνας του θρησκευτικού έτους.
Η αντιστοιχία του Μαρτίου με το αρχαίο αττικό ημερολόγιο είναι κατά το πρώτο 15νθήμερο με τον 8ο μήνα τον Αθεστηριώνα, κατά δε το 2ο 15νθήμερο με τον 9ο τον Ελαφηβολιώνα μήνα που πήρε τα’ όνομά του από τα Ελαφηβόλια, γιορτή με θυσίες ελαφιών που πραγματοποιούνταν την έκτη μέρα του μήνα προς τιμήν της Ελαφηβόλου Άρτεμης.
Στο Ζωδιακό κύκλο κατά τον μήνα Μάρτιο ο Ήλιος βρίσκεται στον αστερισμό των Ιχθύων, ενώ κατά την 20η με 21η του μηνός που συμπίπτει η εαρινή ισημερία (αρχή της Άνοιξης) εισέρχεται στον αστερισμό του Κριού.
Οι καιρικές μεταβολές αυτού του μήνα του δώσαν προσωνύμια όπως Ανοιξιάτης, Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης.
Φύλα ξύλα για τον Μάρτη να μη κάψεις τα παλούκια, γιατί όποια πηδάει πολλά παλούκια διαλέγει το καλύτερο.
Από Μαρτιού καλοκαιριά κι απ΄ Αύγουστο Χειμώνας.
Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε.
Όπως ασπρίζουν τα βουνά το Μάρτη από τα χιόνια, έτσι ν΄ ασπρίσουν τα μαλλιά της νύμφης απ’ τα χρόνια.
Αν ρίξ΄ ο Μάρτης δυο νερά κι΄ Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο το ζευγά πό ΄χει πολλά σπαρμένα.
Μάρτης βρέχει; Ποτέ μη πάψε ή Μάρτης έβρεχε κι ο θεριστής χαιρόταν.
Κάλλιο Μάρτης καρβουνιάρης παρά Μάρτης λιοπυράρης.
Ο πό ’χει κόρη ακριβή τον Μάρτη Ήλιος μη τη δει.
Του Μάρτη οι αυγές με κάψανε του Μάη το μεσημέρι.
Τον Μάρτη στον Ήλιο μη κοιμηθείς. Πράγματι, ο Ήλιος του Μαρτίου σηκώνει υγρασία από το χώμα, με πολλά μικρόβια αντάμα και το κρύωμα του μέσου εποχής το ’χεις σίγουρο.
Βάλτε Μάρτη στο χέρι μη σας κάψει.
Κατά το μήνα αυτό συνηθίζονταν παλιά το έθιμο της χελιδώνας.
Η αντιστοιχία του Μαρτίου με το αρχαίο αττικό ημερολόγιο είναι κατά το πρώτο 15νθήμερο με τον 8ο μήνα τον Αθεστηριώνα, κατά δε το 2ο 15νθήμερο με τον 9ο τον Ελαφηβολιώνα μήνα που πήρε τα’ όνομά του από τα Ελαφηβόλια, γιορτή με θυσίες ελαφιών που πραγματοποιούνταν την έκτη μέρα του μήνα προς τιμήν της Ελαφηβόλου Άρτεμης.Στο Ζωδιακό κύκλο κατά τον μήνα Μάρτιο ο Ήλιος βρίσκεται στον αστερισμό των Ιχθύων, ενώ κατά την 20η με 21η του μηνός που συμπίπτει η εαρινή ισημερία (αρχή της Άνοιξης) εισέρχεται στον αστερισμό του Κριού.
Οι καιρικές μεταβολές αυτού του μήνα του δώσαν προσωνύμια όπως Ανοιξιάτης, Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης.
Φύλα ξύλα για τον Μάρτη να μη κάψεις τα παλούκια, γιατί όποια πηδάει πολλά παλούκια διαλέγει το καλύτερο.
Από Μαρτιού καλοκαιριά κι απ΄ Αύγουστο Χειμώνας.
Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε.
Όπως ασπρίζουν τα βουνά το Μάρτη από τα χιόνια, έτσι ν΄ ασπρίσουν τα μαλλιά της νύμφης απ’ τα χρόνια.
Αν ρίξ΄ ο Μάρτης δυο νερά κι΄ Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο το ζευγά πό ΄χει πολλά σπαρμένα.
Μάρτης βρέχει; Ποτέ μη πάψε ή Μάρτης έβρεχε κι ο θεριστής χαιρόταν.
Κάλλιο Μάρτης καρβουνιάρης παρά Μάρτης λιοπυράρης.
Ο πό ’χει κόρη ακριβή τον Μάρτη Ήλιος μη τη δει.
Του Μάρτη οι αυγές με κάψανε του Μάη το μεσημέρι.
Τον Μάρτη στον Ήλιο μη κοιμηθείς. Πράγματι, ο Ήλιος του Μαρτίου σηκώνει υγρασία από το χώμα, με πολλά μικρόβια αντάμα και το κρύωμα του μέσου εποχής το ’χεις σίγουρο.
Βάλτε Μάρτη στο χέρι μη σας κάψει.
Κατά το μήνα αυτό συνηθίζονταν παλιά το έθιμο της χελιδώνας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου